مزایا و چالش‌های مشارکت بانک‌ها با صنعت فناوری مالی
همراهی بانک با فین‌تک
آیا فین‌تک و بانکداری می‌توانند بخوبی در یک زمین با هم بازی کنند؟ در ادامه به بررسی چگونگی، فواید و چالش‌های همکاری فین‌تک و بانکداری سنتی خواهیم پرداخت، پس با ما همراه باشید.
اگرچه بانکداری سنتی زمانی با دیده شک و تردید به شرکت‌های فین‌تک نگاه می‌کرد، به نظر می‌رسد در حال حاضر موضع ارائه‌دهندگان خدمات مالی سنتی در حال تغییر است. بانک‌های سنتی و شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات مالی دیگر به چشم تهدید و مزاحم به فین‌تک‌ها نگاه نمی‌کنند، بلکه اغلب آنها را شرکای ارزشمندی برای رسیدن به اهداف جدید در صنعت مالی و تعامل بیشتر با مشتریان خود می‌دانند.
از سویی دیگر همکاری بانک‌ها و فین‌تک به نفع شرکت‌های فناوری نیز هست. آنها می‌توانند در عین بهره‌مندی از مزایای نظارتی بانک‌های سنتی، به بازارهای جدید نیز وارد شوند. ادامه همکاری و مشارکت بین شرکت‌های فین‌تک و بانک‌ها برای آینده صنعت خدمات مالی و بخش فناوری ضروری است.
اما چرا؟
در صنعت خدمات مالی، زمانی که یک مصرف‌کننده معمولی به مشاوره یا کمک مالی نیاز دارد، به چه نهادی روی می‌آورد؟ گرچه پاسخ دقیقی برای این سؤال وجود ندارد اما می‌توان به‌طور قطع گفت که بانک پاسخ آن نیست. در آوریل سال ۲۰۲۰ نظرسنجی صورت گرفت که نشان داد تنها ۱۴ درصد از افراد پس از رویدادی که به‌طور قابل توجهی بر امور مالی آنها تأثیر گذاشته است، برای دریافت مشاوره مالی به بانک مراجعه می‌کنند.
یکی از دلایل این تردید در مراجعه به بانک‌ها، اعتماد کمی است که افراد به مؤسسات بانکداری سنتی دارند. در سال ۲۰۰۸ و به دنبال رکود شدیدی که اقتصاد ایالات متحده را از پا انداخت، پژوهشی در همین رابطه صورت گرفت که نشان داد ۴۱٪ از افراد مورد بررسی نسبت به خدمات بانک احساس ناامنی می‌کنند و ۵۳٪ دیگر نیز رویدادهای منتهی به رکود را از چشم بانک‌ها می‌دیدند و از این بابت خشمگین بودند. درصد افرادی به بانک‌ها «اعتماد بالایی» داشتند از ۵۳٪ در سال ۲۰۰۴ به ۲۲٪ در سال ۲۰۰۹ کاهش یافت. تقریباً ۱۰ سال بعد، آمار افرادی که به سیستم‌های بانکداری اعتماد بالایی داشتند افزایش یافت (از ۲۲٪ به ۳۲٪) اما این افزایش چشمگیر نیست و این تعداد کمتر از یک سوم مصرف‌کنندگان است.
در مقابل، میزان اعتماد مردم به شرکت‌های فناوری در یک نگاه کلی بسیار بیشتر از مؤسسات مالی است. در سال ۲۰۱۹، مرکز تحقیقاتی Pew Research گزارش داد که ۵۰٪ از افراد حاضر در پژوهش این مؤسسه، اقدامات شرکت‌های فناوری را روی اقتصاد ایالات متحده آمریکا مثبت تلقی می‌کنند و از این روند رضایت دارند. نظرسنجی دیگری با نام Edelman Trust Barometer نشان داد که سه چهارم مردم به صنعت فناوری اعتماد بالایی دارند. همکاری بانک‌ها با شرکت‌های فین‌تک می‌تواند اعتماد مصرف‌کنندگان را افزایش دهد و صنعت خدمات مالی را مجدداً شکوفا کند.
تکامل شیوه مدیریت خدمات بانکی و مالی مردم نیز یکی از دیگر دلایلی است که فین‌تک‌ها و بانک‌ها باید با هم همکاری کنند. برای اثبات این ادعا تنها کافی است تعدادی از تغییرات تکنولوژیکی که بر رفتارهای بانکی افراد تأثیر گذاشته است را مرور کنیم:
- افزایش استفاده از دستگاه‌های تلفن همراه: در ژوئن سال ۲۰۱۹ میلادی، ۸۱٪ از بزرگسالان در ایالات متحده یک گوشی هوشمند و بیش از نیمی از آنها یک تبلت در اختیار داشتند. درصد دارندگان گوشی‌های هوشمند در ایالات متحده از سال ۲۰۱۱ تا ۴۶٪ درصد افزایش یافته است. اکنون افراد بیشتری صاحب دستگاه‌های تلفن همراه هستند و روزبه‌روز بخش بزرگ‌تری از زندگی ما به این دستگاه‌های هوشمند وابسته می‌شود. برای مثال، ۱۷٪ از بزرگسالان ایالات متحده منحصراً از تلفن‌های هوشمند خود برای دسترسی به اینترنت استفاده می‌کنند. اگر بانک‌ها می‌خواهند با مشتریان خود ارتباط برقرار کنند، باید راه‌هایی را در نظر بگیرند تا محصولات و خدمات خود را سازگار با موبایل ارائه دهند.
- توسعه فناوری‌های ابری: به لطف این فناوری، می‌توان به‌راحتی از هر دستگاهی که به اینترنت متصل است به اطلاعات دسترسی داشت. این بدان معناست که افراد قادرند تقریباً از هر کجا به اطلاعات بانکی خود دسترسی داشته باشند و این اطلاعات را در آن واحد به روز کنند. فناوری‌های مبتنی بر ابر امکان تراکنش‌های سریع‌تر و همچنین دسترسی آسان‌تر به حساب را فراهم کرده است.
- افزایش دسترسی به خدمات آنلاین: در حالی که بسیاری از مردم هنوز هم برای استفاده از خدمات مؤسسه مالی خود، به شعبه فیزیکی بانک مراجعه می‌کنند، بانکداری آنلاین هم بسیار مورد استقبال قرار گرفته و نسل‌های جوان‌تر از این سیستم برای انتقال پول بین حساب‌ها، واریز چک‌ها و پیگیری تراکنش‌های خود استفاده می‌کنند. برای برخی، بانکداری آنلاین بسیار راحت‌تر است، زیرا در هر زمان و در هر مکانی قابل انجام است.
- افزایش حساسیت و آگاهی از امنیت: امنیت اطلاعات در هر نوع معامله‌ای که به‌صورت آنلاین انجام می‌شود مهم است. در صنعت بانکداری این اهمیت حتی بیشتر هم می‌شود، زیرا در صورت افشای اطلاعات بانکی، خطرات جدی‌ای، سرمایه افراد را تهدید می‌کند. به‌منظور حفظ امنیت داده‌ها، مؤسسات مالی بر بهبود امنیت و حفاظت از داده‌های خصوصی تأکید بالایی دارند. از آنجایی که یک بانک ممکن است منابع یا دانش کافی برای تمرکز بر حفاظت از داده‌ها را نداشته باشد، کار با شرکت‌های فین تک، که درک درستی از آسیب‌پذیری‌ها و راه‌های محافظت از داده‌ها را دارند، ضروری است.
هنگامی که بانک‌ها و فین‌تک‌ها شریک می‌شوند، می‌توانند از تغییرات اخیر در سبک زندگی افراد استفاده کنند و اعتماد افراد را نسبت به خدمات ارائه شده افزایش دهند.
مزایای همکاری فین‌تک با بانک‌ها
۹۴٪ از شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات مالی معتقدند که همکاری با یک شرکت فین‌تک به رشد درآمد آنها کمک خواهد کرد. ۹5٪ از شرکت‌های فناوری نیز همکاری با بانک‌ها را سودمند تلقی می‌کنند. مزایای فین‌تک برای بانک‌ها فراتر از افزایش درآمد است. برخی از مزایای بیشتر همکاری فین تک و بانک عبارتند از:
- ایجاد شهرت برند: اگر یکی از طرفین همکاری شهرت خوبی داشته باشد، زمانی که این دو با هم مشارکت کنند، این شهرت می‌تواند به شهرت شریک دیگر نیز کمک کند. برای مثال اگر یک شرکت معتبر فین‌تک اپلیکیشنی را با همکاری یک بانک راه‌اندازی کند، بانک می‌تواند از جایگاه و شهرت شرکت فین‌تک سود ببرد.
- ارائه کارکردها و خدمات بیشتر به مصرف‌کنندگان: همکاری یک شرکت فین‌تک و یک مؤسسه بانکی، به بانک این امکان را می‌دهد تا ویژگی‌ها و عملکردهای مفیدی را به مشتریان خود ارائه دهد که قبلاً قادر به ارائه آنها نبوده مانند ابزارهای مدیریت پول یا سپرده‌های چک موبایلی.
- سهولت استفاده از خدمات: ویژگی‌ها و برنامه‌های بانکداری آنلاین باید کاربر پسند باشند و افراد بتوانند به‌راحتی از آنها استفاده کنند. هنگامی که یک بانک با یک شرکت فین‌تک همکاری می‌کند، می‌تواند از دانش فناوری شرکت و تجربه کاربر بهره‌مند شود تا برنامه‌ای آسان و مورد پسند کاربران ارائه دهد. سیزده درصد از بانک‌ها، سهولت استفاده از خدمات را به‌عنوان مهم‌ترین نگرانی برای حفظ مشتریان رتبه‌بندی می‌کنند.
- پایگاه مشتریان گسترده: از طریق شراکت بانک و فین‌تک، هر کدام از طرفین می‌تواند از پایگاه مصرف‌کننده دیگری استفاده کند و سهم بازار خود را گسترش دهد و به مشتریان جدیدی که قبلاً به آنها دسترسی نداشته، دسترسی پیدا کند. به‌عنوان مثال، یک شرکت فین‌تک ممکن است متوجه شود که در نتیجه همکاری با یک بانک می‌تواند به مشتریان مسن‌تر دسترسی پیدا کند، در حالی که بانک متوجه می‌شود که این مشارکت او را به گروه جمعیتی جوان‌تر معرفی می‌کند.
- کاهش هزینه‌ها: همکاری با فین‌تک به بانک کمک می‌کند تا خدمات دیجیتالی که به مشتریان خود ارائه می‌دهد را بهبود دهد. کاری که معمولاً برای یک بانک به تنهایی دشوار خواهد بود.
- توانایی مقیاس‌پذیری سریع: بسته به نیازهای کلی مشتریان، مشارکت بین فین‌تک‌ها و بانک‌ها می‌تواند به‌سرعت افزایش یا کاهش یابد. اگر شراکت اولیه موفقیت آمیز باشد، دو شرکت می‌توانند روابط خود را تعمیق یا خدمات و ویژگی‌های بیشتری را اضافه کنند. اگر هم موفقیت آمیز نباشد، لغو یا تغییر مسیر نیز نسبتاً آسان است.
انواع مشارکت‌های بانک و فین‌تک
در مورد شراکت فین‌تک و بانک، مانند هر مشارکت دیگری هر دو طرف سود می‌برند. شرکت‌های فین‌تک اغلب ایده‌هایی برای ارائه یک محصول یا خدمات عالی دارند و سیستم‌های بانکداری سنتی به مقررات و قوانین مالی آشنا هستند. بسته به محصول یا خدمات مدنظر، این همکاری می‌تواند شکل‌های مختلفی داشته باشد.
- بانکداری: چندین بانک سنتی به نئوبانک‌هایی که با نام بانک‌های چالش‌گر نیز شناخته می‌شوند، پیوستند تا پس‌انداز دیجیتالی و حساب‌های جاری را برای مصرف‌کنندگان یا کسب‌وکارها فراهم کنند. اغلب نئوبانک‌ها دارای ویژگی‌هایی هستند که بانک‌های سنتی ارائه نمی‌دهند، مانند خدمات آنلاین، ارائه آنلاین تراکنش‌ها و صرفه‌جویی در زمان.
- وام‌های کسب‌وکار کوچک: یکی دیگر از انواع مشارکت، به فین‌تک‌ها اجازه می‌دهد تا از توانایی وام‌دهی بانک‌های سنتی بهره‌مند شوند. برخی از شرکت‌های فین‌تک به‌طور خاص بر روی توسعه تسهیلات برای مشاغل کوچک تمرکز دارند، این در حالی است که برای کسب‌وکارهای کوچک اغلب دریافت وام از بانک‌های سنتی دشوار است.
اگرچه یک بانک سنتی احتمالاً محصولات متنوعی مانند وام و حساب‌های پس انداز و همچنین خدمات مختلفی را برای مشاغل ارائه می‌دهند، مشارکت با یک فین‌تک خدمات بانک را برجسته می‌کند و آنها را بر اساس نیازهای امروزه مردم بهبود می‌بخشد.
زمانی که یک بانک قصد شراکت با حوزه فین‌تک را دارد، بهتر است که با کسب‌وکارهایی که پایگاه مشتری ثابتی دارند کار کند. برای مثال می‌توان به کسب‌وکارهایی مثل اسنپ یا تپسی اشاره کرد که خدماتی مانند کیف پول دیجیتال را در سرویس خود ارائه می‌دهند.
مشارکت بین فین‌تک‌ها و بانک‌ها نیز بسته به نیاز هر شریک می‌تواند چندین شکل متفاوت داشته باشد. یکی از گزینه‌های رایج این است که یک شرکت فین‌تک برنامه‌ی خود را تحت یک مدل نرم‌افزار به‌عنوان سرویس “SaaS” به بانک اجاره دهد. با استفاده از SaaS، یک بانک می‌تواند محصول برچسب سفید خود، مانند یک برنامه مدیریت مالی یا یک کیف پول دیجیتالی را به مشتریانش ارائه دهد.
گزینه دیگر استفاده از مدل ارجاع است. برای مثال، یک شرکت فین‌تک ممکن است در تمام مراحل فرآیند وام‌دهی با مشتری کار کند، سپس مالکیت وام را به یک بانک سنتی ارجاع دهد.
چالش‌های پیش رو
اگرچه همکاری بانک و فین‌تک مزایای قابل‌توجهی دارد، اما چالش‌های بالقوه‌ای نیز وجود دارد که باید به آنها پرداخت. یکی از قابل‌توجه‌ترین چالش‌ها مربوط به قانون‌گذاری و الزامات نظارتی است. قبل از شراکت یک فین تک با یک بانک ، هر دو طرف باید قوانین انطباقی را کاملاً مشخص کنند. به‌عنوان مثال، یک بانک ممکن است در مشارکتش با فین‌تک روی اقدامات و قوانین مربوط به امنیت داده‌ها تمرکز داشته باشد.
چالش دیگری که فین‌تک و بانک‌ها با آن روبرو هستند، خطر از دست دادن پول است. این چالش به‌ویژه برای مشارکت‌هایی که حول محور اعطای وام هستند بیشتر جلب توجه می‌کند. بانکی که با خدمات وام‌های ارائه شده توسط فین‌تک موافقت می‌کند، ممکن است به دنبال قوانین بازدارنده‌ای باشد که برگشت سرمایه‌اش را تضمین می‌کند.
امنیت چالش دیگری است که فین‌تک و بانک‌ها با آن روبرو هستند. داده‌ها به بخشی از زندگی همه ما تبدیل شده‌اند و امنیت آنها بیش از هر وقت دیگری اهمیت دارد. شرکت‌های فین‌تک باید راهی بیابند تا اطلاعات خصوصی مصرف‌کنندگان و کسب‌وکارها را ایمن نگه دارند.
شهرت و شناخت دو چالش دیگر فین‌تک در همکاری با بانک‌ها است. یک بانک سنتی عموماً می‌خواهد وجهه خود را نزد مصرف‌کنندگان بهبود بخشد، شراکت با یک فین‌تک معروف یا با یک شرکت فناوری که تازه به شهرت رسیده می‌تواند برای این بانک بسیار سودمند باشد. اما در مقابل برای یک شرکت فین‌تک جدید یا نسبتاً ناشناخته، متقاعد کردن یک بانک معتبر برای شراکت می‌تواند چالش برانگیز باشد.
یک راه حل برای این موضوع می‌تواند ارائه محصولات برچسب سفید به بانک باشد. بانک می‌تواند نرم‌افزار یا محصول ایجاد شده توسط شرکت فین‌تک را علامت‌گذاری و به‌صورت جهانی عرضه کند و به‌طور بالقوه شهرت خود را بهبود بخشد و پایگاه مشتریان خود را افزایش دهد و به همین دلیل حاضر به همکاری با یک شرکت فین‌تک تازه‌کار شود.
کلام آخر
فین‌تک در حال تغییر دنیای بانکداری است و این فرآیند هم برای خود بانک‌ها و هم شرکت‌های ارائه دهنده فین‌تک در سال ۲۰۲۲ سودمند است.
فین‌تک در ذات خود، یک حرکت خلاف جهت در صنعت بانکداری، که مدت‌ها در برابر تغییرات مقاوم بود، محسوب می‌شود. اما در حالی که بانک‌ها در ابتدا اغلب فین‌تک‌ها را یک تهدید می‌دانستند، امروزه بسیاری از آنها متوجه شده‌اند که شرکت‌های فین‌تک واقعاً می‌توانند به شکوفایی‌شان کمک کنند.
با تغییرات گسترده در جوامع، انتظارات مشتریان از خدمات نیز دچار تغییر شده تا حدی که همه ارائه‌دهنگان خدمات از جمله بانک‌ها باید دائماً بر به‌روزرسانی و تسریع فرآیندهای خود و ارائه راحتی بیشتر تمرکز کنند. همانطور که نسل‌های گذشته بازنشسته می‌شود و جوان‌ترها اقتصاد را در دست می‌گیرند، بانک‌ها باید استراتژی جذب مشتری خود را از افزایش شعب به ایجاد خدمات سازگار با ابزار جدید تغییر دهند و راه رسیدن به آن از مسیر مشارکت با شرکت‌های ارائه دهنده خدمات فین‌تک می‌گذرد. این الگویی است که در سراسر جهان در حال گسترش است.
در سال ۲۰۲۲، می‌توان انتظار داشت که با افزایش مشارکت‌های فین‌تک و بانک‌ها، مشتریان به‌خصوص کسب‌وکارهای کوچک طیف وسیع‌تر و عمیق‌تری از خدمات را دریافت کنند.
